ზოგადად, კოროზიის პრევენციის მეთოდები შეიძლება დაიყოს ორ მთავარ კატეგორიად:
1. კოროზიისადმი მდგრადი მასალების სწორი შერჩევა და სხვა პრევენციული ზომები.
2. გონივრული ტექნოლოგიური ოპერაციებისა და აღჭურვილობის სტრუქტურების შერჩევა.
ქიმიური წარმოების პროცესში ტექნოლოგიური რეგულაციების მკაცრი დაცვა ხელს უწყობს ზედმეტი კოროზიის მოვლენების აღმოფხვრას. თუმცა, მაშინაც კი, თუ გამოიყენება მაღალი ხარისხის კოროზიისადმი მდგრადი მასალები, არასწორმა ოპერაციულმა პროცედურებმა მაინც შეიძლება გამოიწვიოს სერიოზული კოროზია.
1. არაორგანული კოროზიის ინჰიბიტორები
როგორც წესი, კოროზიის ინჰიბიტორების მცირე რაოდენობით კოროზიის გარემოში დამატებამ შეიძლება მნიშვნელოვნად შეანელოს ლითონის კოროზია. ეს ინჰიბიტორები ზოგადად კლასიფიცირდება სამ ტიპად: არაორგანული, ორგანული და ორთქლის ფაზის ინჰიბიტორები, რომელთაგან თითოეულს განსხვავებული მექანიზმები აქვს.
• ანოდური ინჰიბიტორები (ანელებენ ანოდურ პროცესს):
ესენია დამჟანგველები (ქრომატები, ნიტრიტები, რკინის იონები და ა.შ.), რომლებიც ხელს უწყობენ ანოდურ პასივაციას, ან ანოდური აპკირების აგენტები (ტუტეები, ფოსფატები, სილიკატები, ბენზოატები და ა.შ.), რომლებიც ანოდის ზედაპირზე დამცავ აპკებს ქმნიან. ისინი ძირითადად ანოდურ რეგიონში რეაგირებენ, აძლიერებენ ანოდურ პოლარიზაციას. ზოგადად, ანოდური ინჰიბიტორები ანოდის ზედაპირზე დამცავ აპკს ქმნიან, რაც ძალიან ეფექტურია, მაგრამ გარკვეულ რისკს შეიცავს - არასაკმარისმა დოზამ შეიძლება გამოიწვიოს აპკის არასრული დაფარვა, რის შედეგადაც ლითონის მცირე, შიშველი უბნები მაღალი ანოდური დენის სიმკვრივით დარჩება, რაც ორმოებისებრი კოროზიის ალბათობას ზრდის.
• კათოდური ინჰიბიტორები (მოქმედებენ კათოდურ რეაქციაზე):
მაგალითებია კალციუმის, თუთიის, მაგნიუმის, სპილენძის და მანგანუმის იონები, რომლებიც რეაგირებენ კათოდში წარმოქმნილ ჰიდროქსიდის იონებთან და წარმოქმნიან უხსნად ჰიდროქსიდებს. ეს იონები კათოდის ზედაპირზე სქელ აპკებს წარმოქმნიან, რაც ბლოკავს ჟანგბადის დიფუზიას და ზრდის კონცენტრაციის პოლარიზაციას.
• შერეული ინჰიბიტორები (თრგუნავენ როგორც ანოდურ, ასევე კათოდურ რეაქციებს):
ეს მოითხოვს ოპტიმალური დოზის ექსპერიმენტულ განსაზღვრას.
2. ორგანული კოროზიის ინჰიბიტორები
ორგანული ინჰიბიტორები მოქმედებენ ადსორბციის გზით, ლითონის ზედაპირზე ქმნიან უხილავ, მოლეკულურად სქელ ფენას, რომელიც ერთდროულად თრგუნავს როგორც ანოდურ, ასევე კათოდურ რეაქციებს (თუმცა სხვადასხვა ეფექტურობით). გავრცელებული ორგანული ინჰიბიტორები მოიცავს აზოტის, გოგირდის, ჟანგბადის და ფოსფორის შემცველ ნაერთებს. მათი ადსორბციის მექანიზმები დამოკიდებულია მოლეკულურ სტრუქტურაზე და შეიძლება დაიყოს შემდეგ კატეგორიებად:
· ელექტროსტატიკური ადსორბცია
· ქიმიური ადსორბცია
· π-ბმის (დელოკალიზებული ელექტრონის) ადსორბცია
ორგანული ინჰიბიტორები ფართოდ გამოიყენება და სწრაფად ვითარდება, მაგრამ მათ ასევე აქვთ ნაკლოვანებები, როგორიცაა:
· პროდუქტის დაბინძურება (განსაკუთრებით საკვებთან დაკავშირებული გამოყენებისას) - თუმცა სასარგებლოა ერთი მხრივ
დუქციის ეტაპზე ისინი შეიძლება მავნე გახდნენ სხვა ეტაპზე.
· სასურველი რეაქციების ინჰიბირება (მაგ., მჟავა დამწნილების დროს აპკის მოცილების შენელება).
3. ორთქლის ფაზის კოროზიის ინჰიბიტორები
ეს არის მაღალაქროლადი ნივთიერებები, რომლებიც შეიცავს კოროზიის ინჰიბიტორულ ფუნქციურ ჯგუფებს და ძირითადად გამოიყენება ლითონის ნაწილების დასაცავად შენახვისა და ტრანსპორტირების დროს (ხშირად მყარი ფორმით). მათი ორთქლი ატმოსფერულ ტენიანობაში გამოყოფს აქტიურ ინჰიბიტორულ ჯგუფებს, რომლებიც შემდეგ შეიწოვება ლითონის ზედაპირზე კოროზიის შესანელებლად.
გარდა ამისა, ისინი ადსორბციის ინჰიბიტორები არიან, რაც იმას ნიშნავს, რომ დაცულ ლითონის ზედაპირს წინასწარი ჟანგის მოცილება არ სჭირდება.
გამოქვეყნების დრო: 2025 წლის 9 ოქტომბერი
